I/10/2017

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881) projekt uchwały Rady Gminy Osielsko w sprawie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli wspomagających został przekazany pismem z dnia 7 listopada 2016 r. do zaopiniowania Zarządowi Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność”, Komisji Międzyzakładowej WZZ „Solidarność-Oświata” oraz Oddziałowi Związku Nauczycielstwa Polskiego w Osielsku. W piśmie z dnia 9 grudnia 2016 r. (znak 249/2016) Zarząd Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność”  negatywnie zaopiniował projekt przedstawionej uchwały. Negatywne  stanowisko przyjęła również Komisja Międzyzakładowa WZZ „Solidarność-Oświata” w Bydgoszczy  pismem z dnia 12 grudnia 2016 r. (znak 1505.KM-I.1.SW.2016). Projekt uchwały został pozytywnie zaopiniowany przez Oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego w Osielsku.
 
Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych  w razie odrzucenia w całości lub w części stanowiska związku, właściwy organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego informuje o tym związek na piśmie, podając uzasadnienie swojego stanowiska. W razie rozbieżności stanowisk związek może przedstawić swoją opinię na posiedzeniu właściwej komisji sejmowej, senackiej lub samorządu terytorialnego.
 
Zarząd Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność” w swojej opinii zwraca uwagę, że „nauczyciel wspomagający to termin potocznie określający nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudnianego w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi oraz w przedszkolach integracyjnych w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego. Nauczyciel wspomagający jest dydaktykiem łączącym w sobie funkcje nauczyciela edukacyjnego, pedagoga, wychowawcy, psychologa, logopedy a często i rehabilitanta. Ta wielozadaniowość, oprócz wysokich kwalifikacji zawodowych wymaga także dużego zaangażowania, gdyż praca z kilkoma podopiecznymi z różnymi zaburzeniami, wymusza stosowanie zróżnicowanych metod pracy dla każdego z prowadzonych uczniów. Poza tym, chcąc skuteczniej pracować z uczniem niepełnosprawnym, nauczyciele ci powinni znać i uwzględniać założenia i przebieg terapii dziecka prowadzonej poza szkołą.”
 
Komisja Międzyzakładowa WZZ „Solidarność-Oświata” uważa, że „praca wykonywana przez tzw. nauczycieli wspomagających jest tożsama z pracą wykonywaną  w szkole lub przedszkolu przez nauczycieli zajęć edukacyjnych. Nauczyciele wspomagający mogą albo prowadzić wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne, albo uczestniczyć w miarę potrzeb w zajęciach prowadzonych przez nauczycieli. Nauczyciel wspomagający musi zatem znać zadania edukacyjne w zakresie przedmiotów objętych wspomaganiem i rolę obu pedagogów: nauczyciela i nauczyciela wspomagającego. Role te mogą być wymienne, a ich działanie powinny się uzupełniać. Z tego też powodu status prawny nauczycieli wspomagających w zakresie wysokości pensum nie powinien różnić się od statusu nauczycieli przedmiotów edukacyjnych.”
 
Odnosząc się do kwestii nauczyciela wspomagającego należy zgodzić się ze stanowiskiem, że jest to termin potocznie określający nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudnionego w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego. W sprawie charakteru i celu pracy nauczyciela należy posłużyć się jednak wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (I OSK 1300/13 z dnia 1 października 2013 r.) stwierdzającym w uzasadnieniu, że nauczyciel wspomagający nie pełni stanowiska samodzielnego, a jedynie współorganizuje kształcenie wskazanej kategorii uczniów, tak by nauczanie to stało się bardziej efektywne. Sensem pracy tych nauczycieli jest maksymalizacja szans powodzenia kształcenia integracyjnego. Dla nauczyciela wspomagającego nie są jednak dostępne działania podejmowane przez nauczycieli edukacyjnych takie jak przeprowadzanie klasyfikacji, lub egzaminowanie uczniów, ani też psychologa bądź pedagoga szkolnego, do zadań których należy m.in. kierowanie ucznia na badania.
Stanowisko nauczyciela wspomagającego nie mieści się tym samym w klasyfikacji sporządzonej przez ustawodawcę w art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela i nie jest tożsame pod względem wymiaru pensum z wymienionymi w niej nauczycielami, dla których tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych wynosi 18 godzin. Nauczyciel wspomagający w ramach swojego stosunku pracy wykonuje obowiązki określone dla różnych stanowisk. Ustawodawca w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela udzielił delegacji organowi prowadzącemu szkołę do określenia tygodniowego wymiaru godzin zajęć nauczyciela realizującego w ramach stosunku pracy obowiązki dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin, co potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2007 r. (sygn. I PK 195/06) stwierdzający, iż gmina może swobodnie regulować wysokość pensum pedagogów i innych specjalistów, w zależności od lokalnego zapotrzebowania na tego typu zajęcia specjalistyczne. Stanowisko to potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z 21 marca 2012 r. (III PZP 2/12), potwierdzająca prawo samorządu lokalnego do swobodnego regulowania pensum nauczycieli specjalistów. „Wątpliwości związane z dopuszczalnością regulowania czasu pracy nauczycieli przez radę gminy nie mają podstaw. Uchwała rady gminy nie jest aktem wykonawczym do ustawy w rozumieniu art. 92 ust. 1 Konstytucji. Organ samorządu terytorialnego ma odrębne umocowanie wart. 94 Konstytucji do ustanawiania prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnienia zawartego w ustawie (czyli w tym przypadku w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela)”. Uchwała stwierdza również, iż Karta Nauczyciela określa rozpiętość pensum nauczycieli od 15 do 30 godzin, w zależności od realizowanych przez nich zadań.
 
Pensum nauczyciela wspomagającego zaproponowane w projekcie uchwały Rady Gminy Osielsko mieści się w rozpiętości innych specjalności nauczycielskich, regulowanych przez Kartę Nauczyciela. Przyjęcie w projekcie uchwały wymiaru pensum 25 godzin tygodniowo zostało skonsultowane z dyrektorami szkół prowadzonych przez Gminę Osielsko. Ze względu na wzrost liczby dzieci potrzebujących pomocy niezbędne jest zapewnienie opieki specjalistów i określenie obowiązkowego pensum dla nauczycieli wspomagających z proponowanym w uchwale pensum, które służyć będzie przede wszystkim dobru uczniów i przyczyni się do zapewnienia większej dostępności zajęć specjalistycznych w placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę Osielsko. Odnosząc się do stanowiska związków zawodowych, które zauważają, że praca nauczyciela wspomagającego wymaga także dużego zaangażowania należy podkreślić, że pensum określa tygodniową liczbą jedynie obowiązkowych zajęć dydaktycznych. Przy 25-godzinnym pensum nauczyciele wspomagający nie przekraczają 40-godzinnego tygodnia pracy, który jest określony w art. 42 ust. 1 Karty Nauczyciela i pozostałe 15 godzin zagospodarowują na czynności przygotowawcze i inne czynności związane z pracą według własnych potrzeb i możliwości.
 
Reasumując, decyzja Rady Gminy Osielsko jest zgodna z prawem i zasadna merytorycznie. Stąd decyzja o odrzuceniu w całości stanowiska Zarząd Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność” i Komisji Międzyzakładowej WZZ „Solidarność-Oświata”
 
Wynik głosowania imiennego