I/3/2019

Pismem Nr: WNK.IV.4130.50.88.2018.JB z dnia 12 grudnia 2018 r. Wojewoda Kujawsko-Pomorski zwrócił się do Przewodniczącego Rady Gminy Osielsko w sprawie ustosunkowania się do zastrzeżeń organu nadzoru w kwestii niektórych przepisów Statutu Gminy Osielsko uchwalonego uchwałą Nr VIII/71/2018 Rady Gminy Osielsko z dnia 12 października 2018 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Osielsko (Dz. Urz. Województwa Kujawsko-Pomorskiego z 2018 r., poz. 5259). Organ nadzoru wskazał, że uchwała może zostać zmieniona przez Radę Gminy Osielsko we własnym zakresie. W przeciwnym przypadku Wojewoda rozważy skierowanie sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy.W piśmie wskazano termin na ustosunkowanie się do stanowiska organu nadzoru do dnia 21 grudnia 2018 roku. Przewodniczący Rady Gminy Osielsko udzielił odpowiedzi informując Wojewodę, że kompetencje Przewodniczącego nie pozwalają na samodzielne złożenie wiążących deklaracji w przedmiocie uwzględnienia lub odrzucenia przez Radę Gminy przedstawionych do Statutu Gminy Osielsko zarzutów. Przewodniczący poinformował o planowanymterminie sesji.
Zastrzeżenia organu nadzoru dotyczyły:
•    § 19 ust. 4 – stwierdzono, że problematyka odraczania sesji nie jest uregulowana w przepisach ustawy o samorządzie gminnym, a dotychczasowa praktyka związana z przebiegiem sesji wprowadziła instytucję „przerwania sesji”.
•    § 22 ust. 2 i 3 – organ nadzoru wskazuje na kompetencje komisarza wyborczego do zwołania pierwszej sesji wynikające z art. 20 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.
•    § 26 – zdaniem organu nadzoru wymienione elementy projektów uchwał nie wskazują organu wykonawczego.
•    § 42 – w ocenie organu nadzoru zastosowanie środków o charakterze restrykcyjnym w stosunku do osób uczestniczących w sesji Rady musi wynikać z ustawowego upoważnienia.
•    § 58 – wprowadzenie pojęcia „Przewodniczący obrad”jest zdaniem organu nadzoru niedopuszczalne.
•    § 77 ust. 2 –organ nadzoru wskazuje, że ustawa nie przewiduje zastępstwa w przypadku „niemożliwości podjęcia przez niego działań”.
•    § 78 – zdaniem organu nadzoru postanowienia § 78 są w sprzeczności zart. 25a ustawy
o samorządzie gminnym.
•    § 86–zdaniem organu nadzoru regulacja nie ma umocowania prawnego ze względu na szczególny status i charakter komisji rewizyjnej.
•    § 87 – zdaniem organu nadzoru postanowienia    § 87przekraczają kompetencje komisji.
•    § 95 –zdaniem organu nadzoru postanowienia    § 95nie regulują organizacji wewnętrznej i trybu pracy organów Gminy, a kwestie związane z zawiadomieniem o podejrzeniu przestępstwa reguluje Kodeks postepowania karnego.
•    § 103 ust. 2 – jak dot. § 78.
•    § 107oraz §108– organ nadzoru wskazuje, że określanie zasad tworzenia klubów radnychw obecnym stanie prawnym nie należy do materii statutowej.
•    §109ust. 2 –zdaniem organu nadzoru regulacja ta ogranicza konstytucyjnąwolność zrzeszania się radnych i jest w sprzeczności z § 110.
•    §118–organ nadzoru podkreśla jawność działalności organów gminy oraz kompetencje dla Rady do określenia w statucie zasad dostępu do dokumentów i korzystania z nich.

Rada Gminy Osielskow podjętej uchwale postanowiła:
•    Uchylićust. 4 w §19.
Przerwanie sesji reguluje § 18, a zwoływanie sesji we właściwym trybie zapewniają pozostałe przepisy Statutu i Ustawy.
•    W§ 22dokonać zmian poprzez uchylenie ust. 2 i 3.
Należy podkreślić, że w Statucie nie wskazano, kto zwołuje pierwszą sesję – nie było więc sprzeczności z art. 20 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Ponadto należy stwierdzić, że ustawa o samorządzie gminnym nie reguluje w sposób oczywisty porządku obrad pierwszej sesji.Art. 20 ust. 2 stanowi: „Pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy zwołuje komisarz wyborczy na dzień przypadający w ciągu 7 dni po upływie kadencji rady.”natomiast ust. 2c:„Pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy, do czasu wyboru przewodniczącego rady, prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji.” Ponadto art.  23a ust. 3 stanowi: „Radni nieobecni na pierwszej sesji rady gminy oraz radni, którzy uzyskali mandat w czasie trwania kadencji, składają ślubowanie na pierwszej sesji, na której są obecni.” Kwestia ślubowania wójta w obecnym stanie prawnym nie jest literalnie „przypisana” do pierwszej sesji. Na podstawie zacytowanych przepisów ustawy można wyinterpretować, że niewątpliwie porządek obrad pierwszej sesji winien obejmować ślubowanie radnych oraz wybór przewodniczącego Rady. W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania Rady Gminy zasadne wydawało się wprowadzenie do porządku pierwszej sesji kwestii powołania komisji zwłaszcza, że komisja rewizyjna oraz komisja skarg wniosków i petycji są komisjami obligatoryjnymi.
Wziąwszy jednak pod uwagę wątpliwości organu nadzoru i niejednoznaczne orzecznictwo postanowiono ouchyleniu ust. 2 i 3.
•    Nie zmienionotreści §26, gdyż wskazanie organu wykonawczego występuje
w punkcie 4.
•    Nadano nową treść § 42.
Taka regulacja wydaje się spójna z przepisem art. 19 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.
•    Z treści § 58 usunięto pojęcie „Przewodniczącego obrad”, które pełniło jedynie dodatkową funkcję informacyjną.
•    Z treści § 77 ust. 2 usunięto wyrazy „lub niemożliwości podjęcia przez niego działań”.
W praktyce nie ma to znaczenia, gdyż faktyczna niemożliwość podjęcia działań przez przewodniczącego będzie związana z jegonieobecnością.
•    Uchylono § 78.
Rada miała wątpliwości, czyorgan nadzoru trafnie wskazuje, żepostanowienia § 78 są
w sprzeczności z art. 25a ustawy o samorządzie gminnym.Przepis ten nie uprawniał wprost do czasowej zmiany składu komisji, a tym bardziej nie uprawniał do żadnej zmiany Przewodniczącego Rady. Pomimo wątpliwości, w świetle kształtującego się orzecznictwa, postanowiono przepis uchylić. Jego uchylenie nie wpłynie negatywnie na prace Rady Gminy. W przypadku konieczności zmiany składu komisji będą miały zastosowanie odpowiednio przepisy dotyczące powołania komisji.  
•    Uchylono§ 86.
Przepis ten miał na celu wzmocnienie Komisji Rewizyjnej jednakże ze względu na szczególny status i charakter tej Komisji postanowiono uwzględnić stanowisko organu nadzoru.
•    Uchylono§ 87 w oparciu o stanowisko organu nadzoru, że postanowienia§ 87 przekraczają kompetencje komisji.
•    Uchylono§ 95 w oparciu o stanowisko organu nadzoru, że postanowienia § 95 nie regulują organizacji wewnętrznej i trybu pracy organów Gminy, a kwestie związane
z zawiadomieniem o podejrzeniu przestępstwa reguluje Kodeks postępowania karnego.
•    Uchylono w § 103 ust. 2.
Uzasadnienie, jak dot. § 78.
•    Uchylono§ 107 oraz w § 108 ust. 1, gdyż literalnie przepisy dotyczą zasad tworzenia klubów radnych, co w obecnym stanie prawnym nie zostało delegowane do materii statutowej. Ponadto w § 108 ust. 2 wykreślono wyrazy „nie później niż w ciągu 7 dni”, gdyż określenie takich ram czasowych wydaje się nieuzasadnione w kontekście potencjalnych skutków.
•    Uchylono w § 109 ust. 2.
Trudno w przepisie o treści: „Kluby mogą ulegać wcześniejszemu rozwiązaniu na mocy uchwał ich członków.”doszukać się ograniczenia konstytucyjnej wolności zrzeszania się radnych, ale wątpliwości co do kolizji z art. 110 wydają się uzasadnione.
•    Uchylono§ 118.
Organ nadzoru nie wskazał jakiemu innemu przepisowi uchybia § 118,
a wskazywanie na jawność działalności organów gminy jest niezrozumiałe – Rada Gminy w tym przepisie nie ograniczała jawności, a przeciwnie wskazywała na możliwość złożenia skargi, jeżeli taki przypadek jednak miałby miejsce. Za uchyleniem § 118 przemawia natomiast zakres ustawowy delegowany do statutu, a także kwestia „powielenia” instytucji skargi, która została określona w Kodeksie postępowania administracyjnego. Art. 229 Kpa stanowi: Jeżeli przepisy szczególne nie określają innych organów właściwych do rozpatrywania skarg, jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności:1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa - wojewoda,
a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa;”. W związku
z powyższym uchylenie § 118 nie pozbawia obywateli prawa do złożenia skargi na działalność Rady Gminy Osielsko.